خواص خیار و درمان یرقان و زردی
خیار میوه گیاهcucumis sativus از خانواده (فرعیه، کوو)cucurbitaceae مىباشد.
در شیراز خیار بالنگ و در خراسان بادرنگ مىنامند. خیار سرد و تر و مسکن حرارت صفرا و خون و التهاب احشاء و رافع تشنگى و مفتح سده جگر و مدر بول و مخرج حصاه و غلیظتر از قثاء و رافع ضعفى که از اسهال مفرط حاره بهم رسد و خیار جهت تبهاى شدید و یرقان و درد سر نافع و آب آن تا چهل و پنج مثقال با شکر مسهل مره صفرائى که در معده و امعاء باشد. خیار ضماد کوبیده جرم آن جهت جرب و حصف و شرى و خارش بدن و نرم کردن خشونت جلد و التهاب معده و احشاء و درد سر و اورام حاره مفید است.
خواص خیار و درمان یرقان و زردیخوردن پوست خشک کرده خیار از دو و نیم مثقال تا چهار درم جهت رفع آسانى ولادت و سهولت وضع حمل موثر، مضر حوامل در غیر وقت ولادت و ضماد مغز تخم خیار جهت التهاب معده و احشاء و تحلیل اورام حار و جرب و حصف و شرى و خارش بدن و نرمى جلد و رفع خشونت خیار و بر پشت زهار رافع احتباس بول است.
روایت درمورد خیار:
حماد بن مهران البلخى قال: کنا نختلف الى الرضا علیه السلام بخراسان فشکا الیه یوما من الایام شاب منا الیرقان فقال: خذ خیار بادرنج فقشره ثم اطبخ قشوره بالماء ثم اشربه ثلاثه أیام على الریق کل یوم مقدار رطل، فاخبرنا الشاب بعد ذلک انه عالج به صاحبه مرتین فبرأ بإذن الله تعالى.
حماد بن مهران بلخى گوید: ما در خراسان به حضور امام رضا علیه السلام رفت و آمد مىنمودیم، روزى جوانى از مرض یرقان (زردى) به آن حضرت شکوه نمود فرمود:
خیار باذرنج بگیر و پوست خیار را بکن سپس پوست آن را بپز بعد آن را سه روز ناشتا بخور هر روز به اندازه یک رطل (۶۳ مثقال) بعد از آنکه جوان نامبرده با آن دارو معالجه کرد به اذن پروردگار از آن مرض رهایى یافت.
مزاج خیار:
طبیعت خیار سرد و تر.
خواص خیار:
خیار حدت خون و صفرا را کم مىکند، خیار عطش را دافع است، مدر است و در تب خونى و سوزش بول و مرض یرقان مفید است در درد سر حاره خیار را در پیشانى گذاشتن و بو کردنش درد را تسکین مىدهد خوابآور است. دافع بیخوابى و نافع دردسر گرم مىباشد. خیار براى مزاجهاى سرد مضر است.
خیار مسکن خفقان حار مىباشد. نیز تخم خیار که مزاج آن سرد و تر 2 درجه مىباشد و براى سرد مزاجها ضرر دارد.
مصلح خیار: زنجبیل و بادیان بدلش: تخم خربزه
نفع خاص:
مدر بول و دافع صفرا و مقدار استعمالش ۱۲ گرم مىباشد صفراى سوخته را خارج مىکند، سوزش ادرار را مفید مىباشد، تبهاى گرم جگر و طحال و اورام را هم نافع است.
اسم طبى خیار cucumis satirus نوشته شده است و در نسخههاى علاج مثانه و بول و مقوى باه و منى تخم خیار را با دیگر دواها استعمال مىکنند و در نسخههاى گلودرد و گرفتگى صدا استعمال شده است و در بعضى نسخههاى سرفه و سینه درد تخم خیار همراه خشخاش و شیرین بیان و گل گاوزبان استعمال شده است و نیز در بعضى نسخههاى مصفى خون و امراض مثانه و جگر و کلیه استعمال شده است.
روغنى از تخمهاى خیار به دست مىآید که در حال حاضر در ادویجات مستعمل نیست.
منبع:
-بستان المفردات
-قرابادین کبیر
-تحفه حکیم
مطالب مرتبط