استفاده از گازهای سمی و شیمیایی در جنگ ایران و عراق

در این تحقیق به تاریخچه استفاده از گازهای سمی و شیمیایی در دوران 8 ساله دفاع مقدس پرداخته خواهد شد.

چکیده
استفاده از گازهای سمی و شیمیایی در جنگ ایران و عراق از نظر تنوع و پیچیدگی عناصر شیمیایی مورد استفاده، رکورد جدیدی را در جنگ ها به ثبت رساند که بعید به نظر می رسد تا سال های سال شکسته شود. با وجود این، در حالی که حدود پانزده سال از پایان این جنگ می گذرد، ابعاد مختلف این موضوع، به ویژه بعد حقوقی آن که می تواند در آشکار کردن مظلومیت مردم ایران در طول جنگ و استیفای حقوق آنان از عاملان تجهیز عراق به سلاح های مرگبار شیمیایی مؤثر باشد، کم تر مورد توجه قرار گرفته است.

براساس آخرین افشاگری های انجام شده، در طول جنگ هشت ساله ایران و عراق، حدود پنجاه شرکت اروپایی و امریکایی تجهیزات و امکانات ساخت و تولید عوامل شیمیایی را در اختیار رژیم بغداد قرار دادند. بدین ترتیب، عراق موفق شد به کمک این فناوری های نوین، بزرگ ترین مجتمع های شیمیایی را بنا و مهلک ترین عناصر شیمیایی را تولید کند و آنها را عملاً در در جبهه های جنگ و حتی در شهرها و روستاها علیه مردم غیرنظامی به کار گیرد.

مقدمه
استفاده از گازهای سمی و شیمیایی در جنگ ایران و عراق از نظر تنوع و پیچیدگی عناصر شیمیایی مورد استفاده، رکورد جدیدی را در جنگ ها به ثبت رساند که بعید به نظر می رسد تا سال های سال شکسته شود. با وجود این، در حالی که حدود پانزده سال از پایان این جنگ می گذرد، ابعاد مختلف این موضوع، به ویژه بعد حقوقی آن که می تواند در آشکار کردن مظلومیت مردم ایران در طول جنگ و استیفای حقوق آنان از عاملان تجهیز عراق به سلاح های مرگبار شیمیایی مؤثر باشد، کم تر مورد توجه قرار گرفته است.

براساس آخرین افشاگری های انجام شده، در طول جنگ هشت ساله ایران و عراق، حدود پنجاه شرکت اروپایی و امریکایی تجهیزات و امکانات ساخت و تولید عوامل شیمیایی را در اختیار رژیم بغداد قرار دادند.

بدین ترتیب، عراق موفق شد به کمک این فناوری های نوین، بزرگ ترین مجتمع های شیمیایی را بنا و مهلک ترین عناصر شیمیایی را تولید کند و آنها را عملاً در جبهه های جنگ و حتی در شهرها و روستاها علیه مردم غیرنظامی به کار گیرد. هرچند در زمان جنگ، استعمال گسترده سلاح های شیمیایی با سکوت مجامع بین المللی و قدرت های بزرگ روبه رو شد و شکایات جمهوری اسلامی ایران به جایی نرسید، اما بعد از پایان جنگ، به ویژه پس از اشغال کویت از سوی ارتش عراق، اسناد و مدارک بسیاری درباره تأمین کنندگان اصلی عناصر و تجهیزات شیمیایی عراق افشا و بدین ترتیب، راه برای پیگیری قانونی دولت ایران هموار شد.

با وجود این، ملاحظات سیاسی سبب شده است که اقدام شایسته ای در این زمینه صورت نگیرد. این موضوع، انگیزه ای شد تا در این پژوهش، ابعاد مختلف تولید، به کارگیری و پیامدهای جنگ افزارهای شیمیایی در جنگ هشت ساله ایران و عراق بررسی شود. در این پژوهش، نخست، کاربرد سلاح های شیمیایی در جنگ از سوی عراق در مقطع تجاوز و آزادسازی (شهریور ماه سال1359 تا خرداد ماه سال 1361) و دوره ورود نیروهای ایران به داخل خاک عراق با هدف تنبیه متجاوز (مردادماه سال 1361 تا پایان جنگ) مورد بررسی قرار می گیرد

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
پیشینه تلاش های عراق برای دستیابی به سلاح شیمیایی
استعمال جنگ افزارهای شیمیایی
نخستین نشانه ها از احتمال وقوع جنگ شیمیایی
استعمال گازهای سمی در مقطع اول جنگ (دوره اشغال)
نتیجه گیری