دانلود مقاله کامل در مورد اذان
اذان چیست
اذان از نظر لغوی به معنی «آگاه کردن»، «آگاهانیدن» و «خبر به گوش رساندن» است. در دین اسلام، ندایی است برای اعلام وقت نماز با الفاظ مخصوص در عربستان پیش از اسلام به ندا دادن و جمع کردن مردم برای خبرها و کارهای مهم، اذان گفته می‌شده‌است. نمازهای روزانهٔ مسلمانان در ساعات مشخصی ادا می‌شوند که به این زمان‌ها اوقات شرعی می‌گویند. از آنجا که به یاد داشتن زمان دقیق داخل شدن به وقت نماز کار آسانی نیست، در محله‌ها و شهرهای مختلف گفتن اذان با صدای بلند در مسجدها رواج داشته و دارد. اذان را مؤذن در جایی بلند مانند گلدستهٔ مسجد می‌خواند. خواندن اذان واجب نیست اما مستحب است که پیش از شروع هر نماز، ابتدا اذان و سپس اقامه خوانده شود. در صدر اسلام، پیامبر اسلام در چندین مورد برای اعلام خبر (مانند فراخوانی برای جنگ بدر) از اذان استفاده کرده‌است
دیدگاه اهل سنت
اهل سنت عقیده دارند که نخستین بار اذان در مدینه خوانده شد و حمزه پسر عبدالمطّلب این پیشنهاد را به محمّد داد (در حالی که بعضی دیگر طبل و بوق یا زنگ را برای دعوت مردم به نماز پیشنهاد کرده بودند).
دیدگاه تشیع
شیعیان اذان را عبادتی می‌دانند که از جانب خدا تعیین گردیده‌است و تغییر در جملات اذان را مترادف بدعت می‌دانند.هم چنین عقیده شیعیان این است که نخستین اذان بلال حبشی در مدینه بوده‌است اما حضرت محمّدص پیش از هجرت به مدینه برای تمام نمازها خود، اذان می‌گفته‌است .
نحوه خواندن اذان
اذان پس از داخل شدن وقت نماز گفته می‌شود. مؤذن در هنگام اذان معمولاً در جای بلندی قرار گرفته و می‌ایستد. در بین مسلمانان معمول است که مؤذن در هنگام ادای جملات اذان، دست‌ها را به گوش می‌گذارد و با صدای بلند جملات اذان را قرائت می‌کند. هم چنین معمول است که مؤذن بین جملات اذان تا حد عرفی فاصله بدهد و اصوات را کشیده ادا کند. هم چنین اعتقاد بر این است که اگر موذّن در هنگام اذان صدا را در گلو بگرداند تبدیل به غنا می‌شود و حرام است.
دعا پس از اتمام جمله‌های اذان در بین مسلمانان رایج است. شیعیان معمولاً بعد از اذان عبارت «وصلّی الله علی سیّدنا محمّدٍ و آله و سلَّم» «و خداوند بر سرور ما محمّد و بر خاندان او درود و سلام فرستاد» را می‌افزایند. در بین اهل سنت این دعا معمول تر است: «اللهم رب هذه الدعوه التامه والصلاه القائمه آت محمداً الوسیله و الفضیلهو ابعثه مقاماً محموداً الذی وعدته» به معنی «خداوندا، این دعوت و نماز ما، به محمّد شفاعت و فضل جاودانی ببخش و او را به جایگاه ستوده‌ای که به وی وعده دادی برسان».
اذان در ایران
در ایران بیشتر اذان را در آواز بیات ترک در گوشه روح‌الارواح می‌خوانده‌اند. به ویژه اذان مؤذن‌زاده اردبیلی که این استعداد در خانواده او موروثی است. اذان را در شور و شهناز و حجاز ابوعطا هم می‌خوانند. بسیاری از خوانندگان آواز در موسیقی ایران مرتبه مؤذنی نیز داشته‌اند. در مراسم تعزیه اگر اذان باید گفته شود، حتماً به آواز کردی است. اذان گویی با لحن موسیقی ایرانی توسط برخی خوانندگان آواز ایرانی در گذشته انجام شده است که از این دست می توان به اذان ابوالحسن دماوندی یکی از خوانندگان اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی اشاره کرد. اذان او که در فواصل بیات ترک است در واقع نخستین نمونه ضبط شده اذان روی صفحات گرامافون است که در سال ۱۳۰۸ ضبط شده است.او که علاوه بر خواننده بودن، موذن مظفرالدین شاه بوده است
اذان گویی در بین استادان موسیقی آوازی از سال های بسیار دور رواج داشتهاست از آن جمله می توان به سیدحسین عندلیب اصفهانی موذن مسجد سپهسالار (مطهری)، حاج موذن تفرشی پدر حسین قلی خان نکیسا که در عهد محمدعلی شاه، موذن مشهوری بود، ابوالحسن دماوندی موذن مظفرالدین شاه، سیدعبدالرحیم اصفهانی استاد دماوندی، قربان خان قزوینی معروف به شاهی و تاج اصفهانی اشاره کرد. پس از دماوندی حدود ۱۵ سال بعد، تاج اصفهانی خواننده مکتب اصفهان، اذانی را در بیات ترک خواند.
عطا»الله امیدوار معمار، شهرساز، نقاش و موسیقیدان نیز همانند دیگر آوازخوانان موسیقی ایرانی به اذان گویی در دستگاه های مختلف موسیقی پرداخته است البته او بر خلاف دیگران که تنها در بیات ترک اذان گفته اند تجربه هایی را در دستگاه های نوا، همایون و چهارگاه انجام داده به طوری که با استناد به شیوه های آوازی در این دستگاهها اذان گفته است. البته به گفته بسیاری از اهالی فن موفق ترین تجربه امیدوار در اذان گویی در دستگاه چهارگاه است. این اذان به طور مشخص در گوشه منصوری شکل می گیرد. در کنار تمامی موذنینی که یا خواننده بودند یا از ابتدا موذن، رحیم موذن زاده اردبیلی در ۳۰ سالگی یعنی در سال ۱۳۳۴ اذان معروفش را گفت. این اذان در حال حاضر جاودانه ترین اذان در ایران است که در گوشه «روح الارواح» و در بیات ترک خواند. ماندگاری این اذان بواسطه فضای دستگاه بیات ترک با صدای موذن زاده است که باعث شده اذان او به عنوان اولین رویداد از چهار رویداد منحصربه‌فرد در موسیقی آئینی -مذهبی ایران ثبت شود. محمدرضا شجریان استاد آواز ایرانی که خود در خواندن قرآن و مناجات صاحب شناخت و مهارت غیر قابل انکاری است اذان موذن زاده را در تاریخ ماندگار می داند. به گفته شجریان او دستگاه عظیم بیات ترک را در ۵ دقیقه خلاصه کرده است. پدر رحیم موذن زاده تا دهه ۲۰ در اردبیل اذان می گفته و بعد از او رحیم فرزند او راه پدر را ادامه داده است البته دو برادر او سلیم و داوود نیز اذان می گویند. سلیم موذن زاده که هم اکنون فعالیت های مذهبی خود را با نوحه خوانی و مداحی ادامه می دهد اذانش را در دستگاه ماهور خوانده است. حسین صبحدل از جمله موذنینی است که به تمام زوایای موسیقی ایرانی تسلط کافی دارد و همین مساله باعث خلق اذان او در مایه بیات ترک شد. اذان او همانند موذن زاده در یک دستگاه است اما دو نوع متفاوت را با شیوه مختلف آوازی بیان می کند. قدمت اذان صبحدل به سه دهه می رسد که در واقع جز» آخرین اذان های شکوهمند است. البته او اذانی هم در ماهور دارد. به گفته بسیاری از صاحب نظران اذان موذن زاده و صبحدل هم پهلو و هم ردیف هستند و نمی توان یکی را بر دیگری برتر دانست.
فهرست مطالب
اذان چیست ۱
متن اذان ۱
دیدگاه اهل سنت ۳
دیدگاه تشیع ۳
نحوه خواندن اذان ۳
اذان در ایران ۴
خلاصه ۵
فلسفه اذان و اقامه ۶
احادیثی در مورد اذان و اقامه ۷
آداب و احکام اذان و اقامه ۸
معنای لغوی و شرعی اذان و جایگاه موءذّن نزد خداوند ۱۰
جایگاه اذان در تشریع اسلامی ۱۱
تاریخ تشریع اذان در احادیث اهل بیت(ع) ۱۳
کیفیت تشریع اذان در روایات اهل سنت ۱۸
روایاتی که در «سنن» اهل سنت در باره کیفیت تشریع اذان آمده است ۱۹
تحلیل مضمون روایات گذشته ۲۴
جهت اوّل: ناسازگاری این روایات با مقام نبوت ۲۴
جهت دوم: وجود تعارض اساسی بین روایات یاد شده ۲۵
جهت سوم: چهارده نفر خواب دیدند، نه یک نفر ۲۷
جهت چهارم: وجود تعارض بین نقل بخاری و نقل دیگران ۲۸
بررسی سندهای روایات یاد شده ۲۹
روایات اذان در غیر کتب شش گانه ۳۳
بررسی تاریخ ورود «تثویب» در اذان نماز صبح ۴۱
نتیجه روایات: ۴۹
سخن فقها در باره تثویب ۵۰
بدعتی پس از بدعت دیگر ۵۴
اذان دوم در روز جمعه ۵۴
حذف حیعله از اذان ۵۵
منابع ۶۹
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 70
مطالب مرتبط