این تحقیق در مورد نقوش به کار رفته در مسجد گوهرشاد می باشد و پس از معرفی بخش های مختلف مسجد گوهرشاد ، به بررسی نقوش هندسی و خطوط بکار رفته در این مسجد می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته های هنر ، معماری و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.
مقدمه
ایران زمین از دیرباز درمسیر ترك تازی اقوام پیر‌امونی خود بوده است، اما فر‌هنگ دیرپای این سرزمین همواره پیش از آن كه تأثیرپذیر باشد، تأثیرگذار بوده و اقوام تمدن ساز و بدوی را تمدن ساز كرده است.
نمونه این تأثیرگذاری در ابنیه تاریخی سراسر ایران زمین است، كه به دست اقوام مها‌‌‌جر در این سرزمین بنا شده و از آن جمله، مسجد جامع گوهرشاد در جوار بارگاه نورباران رضوی به گونه‌ای كه جانشینان امیر تیمور گوركانی خونریز،یعنی فرزند او شاهرخ با بهره‌گیری از تجربه معماران ایرانی نه تنها به بازسازی ویرانه‌های به جای مانده از دوران پدر پرداخت، بلكه عروس او گوهرشاد خاتون، همسر شاهرخ، مسجدی در جوار حرم رضوی ساخت كه هم‌اینك با گذر سالیان، همچنان جلوه‌گر معماری ایرانی-اسلامی و بیانگر روح تمدن‌ساز ایرانی است.
این بنای قابل توجه و برجسته در كنار بارگاه ملكوتی رضوی همه ساله میلیون‌ها زائر را پذیرا است.
معرفی مسجد گوهرشاد
یکی از مساجد با شکوه و دیرینه سال اسلامی که پس از قریب شش قرن در شهر مقدس مشهد برپاست و شکوه و عظمت خود را همچنان حفظ کرده است، مسجد گوهرشاد است که آیینه ای از جلوه ملکوتی و هنر معماری کشور اسلامی ما، ایران بشمار می‌آید. این مسجد بزرگ، به همت بانوی نیکوکار گوهرشاد آغا همسر میرزا شاهرخ فرزند امیر تیمور گورکانی به دست معماران وهنرمندان ایرانی که در بارگاه شاهرخ می زیستند پی‌ریزی شده و در سال ۸۲۱ هجری قمری ساختمان آن به پایان رسیده است.
این بنا در مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی و جنوب حرم مطهر واقع گردیده و به خاطر ویژگی‌های ساختمانی و دارا بودن تزئینات غنی کاشی و کتیبه،یکی از برجسته ترین بناهای تاریخی ایران است. همان طور که گفته شد، ساخت این مسجد به همت بانوی نیکوکار گوهرشاد آغا و استادی قوام‌الدین شیرازی در سال ۸۲۱ ه.ق به اتمام رسیده است . در دوره‌های صفوی و قاجاریه و دوره اخیر تعمیراتی در مسجد به عمل آمده و با این حال، اصالت هنری و تاریخی خود را حفظ کرده است.
بنای جامع گوهرشاد از آجر و گچ به شیوه معماری مشرق زمین ساخته شده است. مساحت کل مسجد تقریباً ۹۴۱۰ متر مربع است که حدود آن از جهت غرب ۱۰۹٫۳۰ متر و از جهت شرق ۱۰۷٫۸۰ متر و از حد شمالی ۸۷ متر و حد جنوب ۹۸٫۶۵ متر می‌باشد.
مسجد گوهرشاد در حال حاضر، هفت در، در جهات مختلف از جمله از طرف حرم مطهر دارد. در میان مسجد، صحن وسیعی به ابعاد تقریبی ۵۵×۵۰ متر واقع است که با چهار ایوان به نامهای: مقصوره (جنوبی) ، دارالسیاده (شمالی)، حاجی حسن (شرقی) و ایوان آب (غربی) است در چهار جهت اصلی و رواق های دو طبقه محدود شده است.
فهرست مطالب
مقدمه
معرفی مسجد گوهرشاد
گنبد
ایوان مقصوره
ایوان شمالی
ایوان غربی
ایوان شرقی
شبستانها
مناره‌ها
۱- نقوش هندسی
انواع گره‌هایی که در مسجد گوهرشاد استفاده شده
۲- نقوش گیاهی
الف) اسلیمی
ب) ختایی
ج) برگ
د) ساقه
خوشنویسی و نقوش خطی در مسجد گوهرشاد
۱- خط بنائی
۲- خط معقلی
۳- خط محقق
۴- خط ثلث
۵- خط نسخ
۶- خط نستعلیق
رنگهای به کار رفته در مسجد گوهرشاد
رنگ سفید
آبی لاجوردی
فیروزه‌ای
زرد
آبی
سبز
سیاه
فهرست منابع و مآخذ
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 19
مطالب مرتبط