درمان نقرس و آرتروز با سورنجان یا همان گل حسرت

درمان نقرس و آرتروز با سورنجان یا همان گل حسرت

سورنجان یا گل حسرتسورنجان گیاهى است علفى و پایا از تیره سوسنى‏ها، از دسته سورنجان‏ها که در غالب مآخذ به نام سورنجان ضبط شده. سورنجان داراى پیاز بزرگ و گوشت‏دار و محفوظ در پوششهاى نازک و ریشه افشان است.
سورنجان در مزارع مرطوب اروپا و بریتانیا مى‏روید. در ماههاى تیر و مرداد دانه‏ها از کپسولهاى رسیده جمع آورى مى‏شود. ساقه زیر زمینى سورنجان را در پاییز یا بهار کنده و در سایه‏ها یا آفتاب مى‏خشکانند.
ترکیبات و اثر سورنجان:
تمام قسمتهاى سورنجان حاوى چند آلکالوئید سمى است که مهمترین آنها کلشی سین است. این دارو با مقادیر کم نقرس را تسکین مى‏دهد ولى با مقادیر زیاد، اسهال ایجاد مى‏کند و با مقادیر خیلى بیشتر ممکن است سبب مرگ شود. براى گاو نیز سمّى است.
پیاز سورنجان، داراى موسیلاژ، آمیدون، قند، تانن و به مقدار کم از نوعى رزین و ماده‏اى سمى به نام کولشى‏سین است. دانه سورنجان داراى اسید کالیک، روغن قند و کولشى‏سین است.

درمان نقرس و آرتروز با سورنجان یا همان گل حسرت
سورنجان داراى اثر ضد نقرس است، به‏طورى که از این نظر باید سورنجان را داروى‏ اختصاصى نقرس حاد ذکر کرد. در دوران درمان نقرس با سورنجان همواره باید به این نکته توجه داشت که به مجرد از بین رفتن درد و عوارض نقرس مصرف سورنجان قطع و مجددا هنگام بروز عوارض تجدید گردد.

فرآورده‏هاى سورنجان ضمن رفع عوارض نقرس، اثر شدید بر روى معده و روده دارد.
کولشى سین چون از راه کلیه به تأنّى دفع مى‏شود. از این نظر نباید براى مبتلایان به ناراحتیهاى کلیه تجویز مى‏گردد.
مقدار مصرف سورنجان جهت درمان نقرس و آرتروز:
مصرف تنطور سورنجان بدین طریق است که ابتدا ۳۰ تا ۴۰ قطره و در روزهاى بعد ۱۰ تا ۱۵ قطره زیادتر آن را به کار مى‏برند و این عمل را تا موقعى ادامه مى‏دهند که بیش از 3 تا 4 بار حس احتیاج به دفع در روز پیدا شود.
عصاره هیدروالکلى دانه سورنجان که هر ۱/ ۰ گرم آن در ۲۴ ساعت به صورت حب مصرف مى‏شود.
حد اکثر مصرف آن ۰۵/ ۰ در هر دفعه و ۲/ ۰ گرم در ۲۴ ساعت است.
کولشى سین را نیز به‏عنوان ضد نقرس به کار مى‏برند ولى چون سمّیت زیاد دارد، خطرناک است کولشى سین در مصارف داخلى به مقدار 21 تا یک میلى‏گرم در یک دفعه و 002/ 0 گرم در 24 ساعت به کار مى‏رود.
1- نسخه جهت درمان رماتیسم و نقرس با سورنجان:
تنطور دانه سورنجان ۲۵ گرم.
تنطور برگ آکونیت ۱۲ گرم.
تنطور دیژیتال ۵ گرم.
شراب سفید به مقدار ۱۰۰۰ گرم.
پس از صاف کردن، به مقدار ۸ تا ۳۰ گرم هنگام صبح مصرف شود.
۲- نسخه جهت درمان رماتیسم با سورنجان:
سولفات کینین ۱۵/ ۰ گرم.
عصاره دیژیتال ۰۲/ ۰ گرم.
گرد دانه سورنجان ۰۵/ ۰ گرم.
براى یک حب و به مقدار ۲ تا ۳ حب در روز. این گیاه در ایران نمى‏روید.
سورنجان لغتى یونانى است، نیز به یونانى فلفیخ، اقتمارون، قبارون و بلبوسا، به عربى قلب الأرض و برگ آن را به سریانى قلباحمصالبنا، به شیرازى حقریر و سورنگان، به انگلیسى کالچیکم روت و به هندى بربرى و جنگلى سنگهاره مى‏گویند.
پوست آن مایل به سرخى و باطنش سفید، نرم و شیرین پر از رطوبت است.
خوراک تازه آن به مقدار زیاد باعث خناق مى‏شود و کشنده است.
سورنجان داراى سه نوع مى‏باشد: یکى سفید و شیرین، دومى مایل به تیرگى و سرخ، سومى مایل به سیاهى و تلخ و مورد استفاده داخلى فقط نوع سفید و شیرین مى‏باشد و دو نوع دیگر به‏طور مالیدنى مورد استفاده قرار مى‏گیرد.
نیروى سورنجان تا سه سال باقى مى‏ماند و به قول شیخ گرم و خشک در دوم تا سوم و گویند.
گرم در اول و خشک در دوم و بعضى سرد نوشته‏اند، نوع زرد و سفید زخمهاى کهنه و مرطوب را خشک گرداند استعمال زیاد آن ورمها را سخت و عضله‏ها را مثل سنگ مى‏کند و باعث تشنج مى‏شود.
سورنجان نافع کلیه دردهاى مفاصل، مخصوصا موقع ریزش مواد به مفاصل‏ مى‏باشد. دستور: خوراک یک درم تا یک مثقال با شکر و مالیدن آن از خارج بر محل درد.
نکته: بهترین روش درمان نقرس, روماتیسم و آرتروز با سورنجان استفاده از عصاره آن و بصورت ضماد است
دستور مالیدن سورنجان: مخلوط نیم درم سورنجان سفید با سرکه بر محل درد مالیده شود.
خوراک سورنجان با فلفل و زیره نافع سستى بدن و اخراج کننده بلغم و اخلاط غلیظ از جاهاى تنگ و گود در عمق بدن و قاتل کرم و کرم کدو مى‏باشد. معده را ضعیف مى‏کند و باید با ادویه مقوى معده مثل زنجبیل و فلفل و پونه و زیره مصرف شود.
خوراک نیم درم آن با شیر تازه‏اى که با فانید یا عسل شیرین شده باشد، سه روز پى در پى، محرّک قوه باه و زیاد کننده منى مى‏باشد. حمول ساییده آن با روغن کهنه بز یا میش نافع بواسیر داخلى و درد مقعد است
ضماد سورنجان با گلاب نافع نقرس و درد آن مى‏باشد.
خوراک آن با صبر، نافع سیاتیک، یرقان، درد طحال و نقرس است.
مضر معده است و مصلحش کتیرا، فانید، شکر، قند و زعفران است. بدل آن بوزن سورنجان تربد، ثلث وزن آن افتیمون و عشر وزن آن خربق سفید مى‏باشد.
اشتها را از بین مى‏برد و مصلحش مرباى آمله است.
چنانچه کسى سورنجان نوع سیاه و سرخ سمى را خورده باشد با شیر گاو، و قى کند تا دفع ضرر بشود.
بوییدن گل سورنجان باز کننده موى رگهاى بسته شده در مغز و محلل باد و نافع سر درد از سردى مى‏باشد در علاج درد مفاصل، بدلش به وزن آن برگ حنا و نیم وزنش مقل کبود مى‏باشد.
سورنجان در درجه دوم سرد و خشک است، رنگ صورت را شفاف مى‏کند و همراه با زنجبیل و زیره نافع درد و مرض نقرس مى‏باشد. استعمال زیاد سورنجان بر ورم، آن را سخت و غلیظ کرده و باعث تشنج مى‏شود.
سورنجان سفید همراه با پونه، زیره و زنجبیل نافع نقرس مى‏باشد.

منابع:
گیاهان دارویى، پروفسورهانس فلوک
گیاهان دارویى، دکتر على زرگرى