دانلود مقاله نقش دعا در آرامش روانی افراد
چکیده
دعا درخواست حاجت از خداوند برای خود و یا دیگری است. حافظ می گوید:
حافظ مراد می طلبد ازدعا یا رب دعای خسته دلان مستجاب کن.
دکتر آلکسیس کارل، می گوید:«نیایش اصولا کشش روح به سوی کانون غیرمادی جهان است. به طور معمول، نیایش عبارت است از تضرع و ناله مضطربانه و طلب یاری و استعانت، و گاهی یک حالت کشف و شهود روشن و آرام درونی ومستمر و دورتر از اقلیم همه محسوسات است. به عبارت دیگر می توان گفت که نیایش پرواز روح به سوی خداست و یا حالت پرستش عاشقانه ای نسبت به آن مبدائی است که معجزه حیات از او سر زده است و بالاخره نیایش، نمودار کوشش انسان است برای ارتباط با آن وجود نامرئی، آفریدگار همه هستی.
اهمیت دعا
از جمله عوامل مؤثر در تهذیب نفس، صفای باطن و رسیدن به کمال و قرب حق، دعا و نیایش به درگاه خدای سبحان است. دعا و نیایش، پیوند انسان را با خدای یکتا، برقرار نموده و موجب پرواز روح به سوی ملکوت و فضای معطر معنوی و عرفانی می شود. لذا در فرهنگ اسلامی، از جایگاه و منزلت خاصی برخوردار و مورد تأکید و سفارش قرارگرفته است خدای سبحان می فرماید:«قل ما یعبؤا بکم ربی لو لا دعاؤکم»؛ (فرقان ۷۷) «بگو اگر دعای شما نباشد، پروردگارم هیچ اعتنایی به شما نمی کند.» مفهوم آیه، این است که اگر خداوند به شما عنایت و توجه داشته است به خاطر دعاهای شما بوده است نه چیز دیگر
[۱] القرآن الکریم- ترجمه ناصر مکارم شیرازی
مقدمه:
دستیابی به آرامش واقعی یکی از خواسته های همیشگی بشر بوده است و دراین راستا انسان در طول تاریخ تلاشها و رنج های بسیاری را به جان دل پذیرفته است. بی شک بخش وسیعی از تلاشهای علمی بشر و کشف رازهای ناگشوده جهان طبیعت به منظور دسترسی به امکاناتی بوده است که آرامش و آسایش را برای انسان به ارمغان آورد ازسوی دیگر مطالعات آکادمیک و تحقیقات روانشناسی پیرامون آرامش و اضطراب و عوامل و موانع هریک بخش قابل توجهی از پژوهش های علوم انسانی را به خود اختصاص داده است.
درسالهای اخیر کوشش های زیادی در زمینه روان درمانی افرادی که دچار بیماری های روانی و اضطراب های شخصیتی و عدم تعادل آن هستند، انجام شده است و در این زمینه روش های مختلفی برای روان درمانی پدید آمده است که هیچ کدام موفقیت مورد انتظار را در ازمیان بردن یا پیشگیری ازبیماری های روانی کسب نکرده است. برخی از تحقیقات نشان می دهد که میانگین درمان از ۷۰ درصد تجاوز نمی کند. وانگهی حال عده ای از بیماران پس از روان درمانی گاه بدتر هم شده و یا بیماری پس ازمدتی بازگشته است. از این رو روانشناسان به دنبال یافتن علت این امر برآمدند و ازطریق آمارگیری به این نتیجه رسیدند که مهمتریم عامل در درمان بیماریهای روانی «دین» است و درصد بهبودی بیمارانی که معتقد به دین هستند بسیار بیشتر از دیگران است. لذا آنان بر این باورند که «ایمان بدون شک موثرترین درمان بیماری های روانی بویژه اضطراب و افسردگی است.» ویلیام جیمز فیلسوف و روان شناس آمریکایی می گوید: «ایمان نیرویی است که باید برای کمک به انسان در زندگی وجود داشته باشد. فقدان ایمان زنگ خطری است که ناتوانی انسان را در برابر سختی های زندگی اعلام می دارد.»
کارل یانگ روان کاو می گوید: «درطول سی سال گذشته افراد زیادی از ملیت های مختلف جهان متمدن با من مشورت کردند و من صدها تن از بیماران را معالجه و درمان کرده ام اما از میان بیمارانی که در نیمه دوم عمر خود به سرمی برند (یعنی از سی و پنج سالگی به بعد) حتی یک بیمار را نیز ندیدم که اساساً مشکلش نیاز به گرایش دینی در زندگی نباشد. به جرأت می توانم بگویم که تک تک آنان به این دلیل قربانی بیماری روانی شده اند که آن چیزی را که ادیان موجود در هر زمان به پیروان خود می دهند نداشتند و تک تک آنان فقط وقتی به دین و دیدگاههای دینی بازگشته بودند به طور کامل درمان شدند.»
بنابراین حتی جوامع غربی هم متوجه شده اند که برای درمان بیماری های روحی باید به دین پناه برد و چون دین اسلام خاتم ادیان و اکمل ادیان است پس منشأ اصلی آرامش را باید در آن جست. قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است. از این رو برآنیم تا با نگاهی اجمالی دیدگاه قرآن را در مورد آرامش روحی وروانی و راههای رسیدن به آن را مورد بررسی قرار دهیم.
نقش دعا در آرامش روانی
حق باریتعالی انسان را به گونه ای آفرید که انسان از آغاز آفرینش در جستجوی معبود و کمال مطلق بوده است .
تا بتواند به عشق ورزی با معشوق هستی بپردازد تا به آرامش درونی دست یابد.
بانگاهی به ادیان آسمانی ( مسیحی ، یهودی ، زرتشت ، اسلام و … ) و ادیان غیر آسمانی و ادیان بدوی در می یابیم که پیروان آنان دارای دعاها ، نیایش ها ، اوراد و اذکار خاص خویش بوده که در عبادات از آن
استفاده می کنند. تا ارتباط با معبود خود برقرار نمایند.
دعا و نیایش نه تنها درعالم انسان بلکه در عالم نباتات و جمادات نیز وجود دارد و همه به تسبیح و تنزیه حق تعالی مشغولند.
« یسبح لله ما فی السموات و ما فی الارض الملک القدوس العزیز الحکیم » . سوره جمعه آیه ۱
آنچه در آسمانها و زمین است همه به تسبیح و ستایش خدا که پادشاهی منزه و پاک و مقتدر و داناست مشغولند.
« والنّجم و الشّجر یسجدان … » سوره الرحمن آیه ۶
ستاره و درخت ، خدا را سجده و عبادت می کنند.
سعدی شیرین سخن در همین ارتباط می فرماید :
تسبیح گوی تو نه بنی آدمند و بس هر بلبلی که زمزمه بر شاخسار کرد
در میان ادیان آسمانی ، اسلام بیش از همه برای دعا و نیایش اهمیت خاص و ویژه قائل شده است.
با نگاهی به آیات و روایات ، اهمیت دعا و نیایش بهتر آشکار می شود.
قرآن کریم در آیات متعددی بندگان را دعوت به دعا و نیایش می نماید.
و شرط اجابت دعا را راز و نیاز و درخواست قلبی و زبانی می داند :
« وقال ربکم ادعونی استجب لکم انّ الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین.» سوره غافر آیه ۶۰
« و خدای شما فرمود که مرا با خلوص بخوانید تا دعای شما را مستجاب کنم
و آنانکه از دعا و عبادت من اعراض و سرکشی می کنند زود با ذلت و خواری در دوزخ شوند. »
«امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء و یجعلکم خلفاء‌الارض له مع الله قلیل ما تذکرون» . سوره نمل آیه ۶۲
« آیا آن کیست که دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنانرا برطرف می سازد
و شما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد.
آیا با وجود خدای یکتا ، خدایی دیگر شایسته پرستش هست ؟
نه هرگز اما اندک مردم متذکر این حقیقتند. »
« واذا سالک عبادی عنّی فانی قریب اجیب دعوه الدّاع اذا دعان فلیستجیبو الی و لیومنو ا بی لعلهم یرشدون
–
فهرست مطالب
چکیده ۱
اهمیت دعا ۲
فصل اول – مقدمه ۳
نقش دعا در آرامش روانی ۵
فصل دوم – راههای رسیدن به آرامش روانی ۱۲
ایمان ۱۲
ذکر ۱۵
توکل ۱۸
تقوی و پرهیزگاری ۲۰
توبه ۲۳
امید ۲۸
فهرست مطالب
دلداری و تسلی دادن ۳۰
استعاذه(پناهندگی به خدا) ۳۲
صبر ۳۵
نماز ۳۷
دعا ۳۸
عبادت ۴۰
عفت و پاکدامنی ۴۴
محبت ،نیکوکاری و احسان به دیگران ۴۷
اصلاح ۴۹
نتیجه گیری ۵۲
منابع و ماخذ ۵۳
فرمت فایل: Word
تعداد صفحات: 58
مطالب مرتبط