دانلود مقاله از روستای دیروز تا روستاشهر امروز

دانلود مقاله از روستای دیروز تا روستاشهر امروز

از روستای دیروز تا روستا شهر امروز:

واقعاً کدام روستا یا بهتر است بگوییم کدام شهر؟!

آیا در واقع دیگر اثری از روستاهای دیروز و اثر از زندگی روستایی مانده است؟ روستایی که تا یک دهه پیش رنگ و بویی کاملاً روستایی در خود داشت ناگهان دارای سبک و سیاقی کاملاً شهری شد به طوری که امروز دیگر مرزی بین روستا و شهر باقی نمانده است!

این سؤالیست که که در این اواخر فکر جامعه شناسان و معماران و سایر پژوهشگران و متفکران را به خود مشغول داشته است برای دستیابی به پاسخی قانع کننده در این رابطه ابتدا باید دانست چه مسایلی باعث به وجود آمدن این پدیده شد و یا چه مسائلی باعث تقویت آن گردید برای پایان دادن به این مسأله ابتدا باید روستاها را از نظر اهمیت و کاربری آنها طبقه بندی کرد که حاصل این طبقه بندی به شرح ذیل می­باشد:

روستاهایی که دارای اماکن مذهبی و مقابر مقدسه می باشند.
روستاهایی که دارای جنبه توریستی می باشند.
روستاهایی که دارای طبیعتی بکر و زیبا هستند.
روستاهایی که به مرکزیت شهری نزدیکند و کارخانه های صنعتی در آنها تأسیس گردیده و یا در شرف تأسیس است.
روستاهایی که صرفاً به علت دور بردن در مرکزیت شهری و نداشتن امکانات شهرنشینی به صورت روستا در آمده اند.
روستاهایی که دارای محصولات کشاورزی منحصر فرد هستند….
روستاهایی که خود در سالهای دور جزء شهرها باستانی و کهن محسوب می­شوند و امروزه در آمار روستایی قرار می گیرند.

پس از بررسی و طبقه بندی روستاها باید دانست که هرکدام از این ویژگی ها چگونه باعث تغییر فرهنگ و نحوه زندگی روستانشینان گردیده است.

روستاهایی که دارای اماکن مذهبی و مقابر مقدسه می باشند:

قاعدتاً روستاهایی که دارای این ویژگی می باشند و در اکثر موارد و مواقع محل رفت و آمد شهرنشینان از نقاط دور و نزدیک می باشند که این عامل خود عامل بسیار مهمی است برای تغییر فرهنگ ها.

شهرنشینانی که از راههای دور و نزدیک به این اماکن جهت زیارت می آمدند خواسته و ناخواسته فرهنگ شهری را در این مناطق رواج می دادند. این نکته آن جایی شدت بیشتری پیدا می کرد که روستا فاصله زیادی با شهر نداشت که این عامل باعث می شد که روستانشینان هم در راه شهر به رفت و آمد مشغول باشند که بالطبع جذابیت ها و زرق و برق زندگی شهری تأثیرات زیادی را بر آنان می گذاشت که با برگشتن آنان به روستا این تأثیر در نحوه زندگی آنان پدیدار می گشت و قاعدتاً باعث ترویج آن در بین روستاییان می گشت. این تأثیر پذیری امروزه در روستاهایی مانند امامزاده داود(تهران) که فاصله بسیار زیادی از مرکزیت شهری با راههای بسیار صلب العبور دارد به وضوح دیده می شود که البته نمونه هایی از این قبیل بسیار زیاد می باشند.

البته در این مورد استثنایی نیز وجود دارد که همچنان وضعیت روستانشینی با وضعیت متوسط رو به پایین در آنها ادامه دارد.

روستاهایی که دارای جنبه توریستی می باشند.

این روستا ها نیز مانند مورد قبلی به سرعت در تقابل فرهنگی با شهرنشینان قرار    می­گیرند که البته این تقابل و تبادل تماماً یک طرفه می باشند یعنی شهرنشینان ناقل فرهنگ شهری به روستاییان می باشند.

در اکثر موارد این روستا پذیرای توریستان خارجی نیز می باشند که در این موارد شدت تغییر فرهنگ بسیار شدید تر می باشد مانند روستای ابیانه یا ماسوله.

در این مواقع تغییر فرهنگ به حدی زیاد است که روستاها به سرعت تبدیل به شهرکهای توریستی می شوند و حتی در مواقع زیادی نیز باعث خوش آیند شهرنشینان می گردد و سیل زیادی از آنان جهت اسکان یا کسب سرمایه به سمت آنها روانه می گردند. که در این مواقع روستا راهی جز تسلیم در برابر حمله فرهنگ شهری ندارد.

روستاهایی که دارای طبیعتی بکر و زیبا هستند:

از نگاهی این دسته از روستاها نیز در دسته بندی روستاهای توریستی قرار می گیرند و قاعدتاً این روستاها بیشتر به خاطر طبیعت زیبا و آب و هوای مطبوع مورد توجه شهرنشینان قرار می گیرند که در اکثر مواقع نیز صنعت ویلاسازی در آنها رونق می گیرد و به اصطلاحی یکشبه تبدیل می شوند به محلی برای زندگی متمولین و اشراف.‌‌‌ (البته این رویداد از سالیان دور پیش آمد داشته است یعنی در آن زمانهایی که شاهان این روستاها به خاطر آب و هوا و طبیعت زیبایشان برای احداث کاخهای خود انتخاب می کردند.)

نتیجتاً لازم به توضیح نیست که با این رویکرد و استقبال شهریان از این روستاها چه بر سر روستاها و روستانشینان از لحاظ فرهنگی می آید. از نمونه این روستاها می توان به روستای گن، ده ونک، دارآباد، شمیرانات تهران اشاره کرد که امروزه به عنوان ارزشمندترین و گران بهاترین مناطق تهران محسوب می شوند.

روستاهایی که به مرکزیت شهری نزدیکترند و کارخانه های صنعتی در آنها تأسیس گردیده و یا در شرف تأسیس است:

این روستاها به علت نزدیک بودنشان به مرکزیت شهری و از طرفی نبودن ظرفیت لازم در شهرها برای احداث کارگاهها و کارخانجات صنعتی از سالها دور مورد توجه شهرنشینان قرار گرفتند.

قاعدتاً خود این روستا بیان در بیشتر موارد از پرسنل و کارگران این کارخانه و کارگاهها بودند که همین امر باعث تأثیر زیاد فرهنگ شهری بر فرهنگ روستایی گردید. باید اشاره کرد که لزوماً در این مورد و موارد گفته شده روستاها دارای آرایش و نهایی    می­گشت که بیشتر باب طبع میهمانان خود واقع گردند این کاملاً طبیعی است که روستاها از شکل اصیل و واقعی خود خارج گردند و به فضایی تبدیل گردند که کاملاً روستاییست و نه شهری. از این قبیل روستاها می توان به شاهدیه و اشکذر یزد، حسن آباد در استان تهران، مبارکه و فولاد شهر در اصفهان، خیر آباد و ایبک آباد اراک، کاله در مازندران…. اشاره کرد.

فهرست مطالب
از روستای دیروز تا روستا شهر امروز: ۱

روستاهایی که دارای اماکن مذهبی و مقابر مقدسه می باشند: ۲

روستاهایی که دارای جنبه توریستی می باشند. ۳

روستاهایی که دارای طبیعتی بکر و زیبا هستند: ۳

روستاهایی که به مرکزیت شهری نزدیکترند و کارخانه های صنعتی در آنها تأسیس گردیده و یا در شرف تأسیس است: ۴

روستاهایی که صرفاً به علت دور بودن از مرکزیت شهری و نداشتن امکانات شهرنشینی به صورت روستا باقی مانده اند: ۵

روستاهایی که دارای محصولات کشاورزی منحصر به فرد هستند: ۶

روستاهایی که خود در سالهای بسیار دور جزء شهرهای باستانی و کهن محسوب می شوند و امروزه جزء مناطق روستایی محسوب می شوند: ۶

پیرامون مهاجرت از دیدگاه جامعه شناسی روستایی: ۱۰

تحلیل جامعه شناختی مهاجرت های روستا به شهر در ایران: ۱۱

مهاجرت های روستا به شهر در ایران در چهار دهه اخیر را می توان به چهار دوره تقسیم کرد: ۱۲

دوره اول: ۱۲

دوره دوم: ۱۲

دوره سوم: مهاجرت انفجاری.. ۱۳

مرحله چهارم: مهاجرت های روستایی بعد از سال ۱۳۵۷٫ ۱۴

فرهنگ پذیری و جامعه پذیری: ۱۵

دگرگونی های فرهنگی در جامعه روستایی: ۱۵

رسوخ فرهنگ شهرگرایی در روستاها: ۱۶

منابع: ۱۸